„Przeziębiony pęcherz”, czyli zapalenie dolnych dróg moczowych

Będę szczera – jako przedstawicielka płci pięknej zazdroszczę mężczyznom tego, że zapalenia  pęcherza moczowego to u nich rzadkość w porównaniu z liczbą zachorowań u nas. Niestety, taka już nasza  natura  –  krótka cewka moczowa sprzyja migracji bakterii. Dodatkowo wydzielina gruczołu krokowego  zapewnia mężczyznom działanie przeciwbakteryjne. My musimy radzić sobie same ;) A jak dojdzie do tego jeszcze nieodpowiednia pogoda i jeszcze bardziej nieodpowiednie odzienie… Nie bez powodu, mówi się, że „przeziębiło się pęcherz”. ;)

Bolesne oddawanie moczu,  charakterystyczne  parcie, bieganie w nocy  do toalety po to by oddać zalewnie kilka mililitrów moczu  –  większość z nas zna nieprzyjemne objawy zapalenia dróg moczowych.  Często wymagana jest konsultacja z lekarzem, który przepisze antybiotykoterapię, gdyż stosunkowo niegroźne zapalenie może mieć przykre powikłania.  Łagodne zapalenie tego typu  jest wyleczalne w warunkach domowych przy użyciu preparatów, które może nam zaproponować farmaceuta po szczerej rozmowie na temat naszych objawów. Pamiętać jednak należy, że można je jednak stosować tylko przy zapaleniu łagodnym lub pomocniczo, po opanowaniu stanów ostrych. Wyjątek stanowi dostępna bez recepty furagina. O niej oraz o innych preparatach bez recepty tutaj. A tymczasem…

Jak uniknąć zapalenia pęcherza, czyli o profilaktyce słów kilka…

Bolesne oddawanie moczu, charakterystyczne parcie, bieganie w nocy do toalety po to by oddać zalewnie kilka mililitrów moczu – większość z nas zna nieprzyjemne objawy zapalenia dróg moczowychZacznijmy od kilku słów na temat samego układu moczowego. Jak zapewne większość z nas wie, układ ten odpowiedzialny jest za wydalanie z organizmu zbędnych i szkodliwych dla  niego składników oraz regulację  ilości wody w organizmie. Dzieli się go na tzw. dolne i górne drogi moczowe.
Nerka, w której mocz powstaje oraz moczowody transportujące mocz z nerki do pęcherza moczowego zaliczane są do górnych dróg moczowych. Mocz magazynowany jest w pęcherzu moczowym, z którego w odpowiednim momencie wydalany jest za pomocą cewki moczowej.  Pęcherz moczowy i cewka zaliczane są do dolnych dróg moczowych i to one są najbardziej narażone na szkodliwe działanie bakterii.

Wiele osób na pytanie, jak bronić się przed zapaleniem pęcherza moczowego odpowie jednym słowem: „Żurawina!”. Rzeczywiście, owoce te są bardzo skuteczne w profilaktyce zachorowań na drogi moczowe. Najlepsza oczywiście jest żurawina świeża, ale ponieważ sezon na nią jest bardzo krótki, w pozostałe pory roku  ratować się trzeba żurawiną suszoną, sokiem żurawinowym czy kapsułkami zawierającymi koncentrat z owoców tej rośliny. Całe szczęście są nie mniej skuteczne. Na czym polega dobroczynne działanie tej rośliny?

Owoce żurawiny wielkoowocowej (to właśnie ten  gatunek ma największe zastosowanie farmacji) zawierają wiele dobroczynnych składników: proantocyjanidyny, taniny, fruktozę, kwasy organiczne, witaminy z grupy B oraz witaminę C, a także składniki mineralne takie jak wapń, potas czy sód oraz garbniki. Główne działanie tych składników polega na  hamowaniu przylegania komórek bakteryjnych do ścianek pęcherza moczowego. Bakterie nie mając, gdzie się zagnieździć są szybko usuwane wraz z moczem, przez co nie dochodzi do infekcji. Dodatkowo, występujący w żurawinie tzw. kwas hipuronowy wykazuje działanie antybakteryjne. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż kwasy organiczne (m.in. cytrynowy i jabłkowy) oraz witamina C  powodując zakwaszenie moczu stwarzają środowisko niekorzystne dla rozwoju bakterii.

Musimy jednak pamiętać, że preparaty z koncentratem żurawiny nie są dla każdego!W sprzedaży występuje wiele preparatów zawierających w swoim składzie koncentrat z owoców żurawiny wielkoowocowej. Najczęściej są to tabletki (Żuravit, Urinal, Urinal Intensiv, Urinatin, Uromaxin), chociaż dużym powodzeniem cieszą się również soki żurawinowe. Jeżeli jednak chodzi o te ostatnie, lepiej stosować soki skoncentrowane (np. Żurawina 100% w płynie – NaturStyl) niż soki z Herbapolu – jest w nich zdecydowanie więcej składników czynnych. Zazwyczaj stosuje się  2 łyżki syropu pół godziny przed posiłkiem do dwóch razy dziennie. Tabletki stosuje się zazwyczaj w ilości 2-4 kapsułek dziennie, chociaż profilaktycznie można zastosować wpierw dawkę uderzeniową (4-6 kapsułek na dobę), po to by po dwóch-trzech dniach przejść na jedną kapsułkę dziennie. Wyjątek stanowi Urinal Intensiv! Preparat ten zawiera tak silny koncentrat z owoców żurawiny, że nawet sam producent zaleca jedynie  krótkotrwałą  terapię tym preparatem (maksymalnie do 5 dni)!

Musimy jednak pamiętać, że preparaty z koncentratem żurawiny nie są dla każdego! Przede wszystkim powinny go unikać osoby z tendencją do powstawania kamieni nerkowych. Żurawina zawiera szczawiany, w związku z czym, jeżeli ich  staramy się ich unikać ze względu na istniejące i nieleczone kamienie nerkowe pamiętajmy o tym, że występuje ona nawet w takich tabletkach!
Nie jest również wskazane stosowanie tej metody profilaktyki u osób stosujących warfarynę jako środek przeciwzakrzepowy (Warfin), gdyż  żurawina nasila jej działanie, co może doprowadzić nawet do krwotoków!  Dla  pozostałych  osób  żurawina  jest całkowicie  bezpieczna  i  z  pewnością  stanowi  jeden  z podstawowych  elementów  profilaktyki  zakażenia pęcherza moczowego.

Źródło: Muffet / Foter.com / CC BY

W  jaki  jeszcze  sposób  możemy  uchronić  się przed  tą  przykrą  dolegliwością?  Przede  wszystkim wskazane jest picie dużej ilości wody, co pozwoli na szybkie wypłukanie ewentualnych bakterii. Nie należy wstrzymywać  się  z  oddawaniem moczu,  gdyż  zatrzymywany  zbyt  długi  czas w  pęcherzu  stanowi  idealną pożywkę  do  rozwoju  bakterii. Najlepsza  jest  bielizna  bawełniana,  a  toalet  publicznych  należy  unikać  – stanowią one  idealne  siedlisko  dla wszelkich  patogenów.  Idealna  jest  również witamina C, która powoduje zakwaszenie moczu.

Kiedy do lekarza?

ŁAGODNE niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego samo w sobie nie jest wielkim powodem do zmartwień.  Powstaje ono na skutek dostania się do pęcherza moczowego bakterii, najczęściej z gatunku Eschericha coli.  Jest to bakteria jelitowa, która w  warunkach „normalnych” nie stanowi dla nas dużego zagrożenia,  kiedy  jednak dostanie się do układu moczowego powoduje objawy charakterystyczne dla tego schorzenia. Mimo, iż w dużej mierze przypadków ustępuje ono po 3-4 dniach „domowego leczenia” to nie można go całkowicie ignorować, gdyż  pozostawione same sobie  może powodować złe w skutkach powikłania górnego układu moczowego, czyli nerek i moczowodów.

Istnieje kilka objawów, które mogą świadczyć o naszym pogarszającym się stanie lub o tym, że wcale nie mamy  do czynienia z podziębionym pęcherzem, a z zupełnie innym schorzeniem. Kiedy w związku z tym należy zgłosić się niezwłocznie do lekarza?

Wizyta u lekarza jest KONIECZNA, jeżeli:

1. objawy występują powyżej 4 dni  –  im dłużej trwa infekcja, tym większe jest prawdopodobieństwo powikłań i ewentualnego zakażenia górnych dróg moczowych.
2. zapalenie pęcherza moczowego występuje u dzieci – jest ono bardzo rzadkie w przypadku małych dzieci, w związku z tym wizyta lekarska pomoże rozwiać wątpliwości czy nie mamy do czynienia z wadami układu moczowego. Aczkolwiek warto się również przyjrzeć dokładnie w jaki sposób małe dziecko podciera pupę  –  należy uczyć małe dziewczynki, aby robiły  to „do tyłu”, gdyż odwrotny ruch może powodować dostanie się bakterii kałowych do dróg moczowych.
3. zapalenie pęcherza moczowego występuje u osób starszych,  gdyż są one szczególnie podatne na ewentualne powikłania
4. objawom towarzyszą objawy ogólnego zakażenia: gorączka, bóle w boku, dreszcze, ewentualnie nudności i wymioty – mogą one świadczyć o tym, iż bakterie przedostały się do wyższych struktur układu moczowego!
5. w moczu występuje krew  – mimo, iż krew jest obecna w moczu części kobiet z typowym zapaleniem pęcherza moczowego lepiej jest złożyć wizytę lekarzowi, aby wykluczyć infekcje górnych dróg moczowych, kamieni czy guza
6. kobieta jest w ciąży
7. na zapalenie pęcherza choruje mężczyzna  –  są oni bardziej podatni na powikłania, a w dodatku zapalenie pęcherza moczowego może być związane z przerośniętą prostatą
8. mamy do czynienia z osobą z obniżoną odpornością

Czy to na pewno zapalenie pęcherza?

Uważa się, że ponad 50% kobiet przechodzi epizod „przeziębionego pęcherza” przynajmniej raz w roku. Mimo, iż większość cech tej przypadłości jest bardzo charakterystyczna i pozwala na szybkie zorientowanie się, co nam dolega istnieje również kilka innych objawów, na które należy zwrócić uwagę, gdyż mogą one świadczyć, że to bynajmniej nie zbyt skąpa bielizna doprowadziła nas do tego stanu.

Pierwsza rzecz, nad którą należałoby się zastanowić to obecność upławów. Czy pojawiły się w ostatnim czasie? Czy występują obecnie? Zapalenie pochwy o którym mogą świadczyć przebiega z bardzo podobnymi objawami jak zapalenie pęcherza  –  występuje ból przy oddawaniu moczu, w szczególności w końcowym etapie, pojawia się częstomocz, oddawanie moczu w nocy… Z tego też względu,  jeżeli  jednocześnie występują upławy warto zastanowić się, czy nie lepiej wybrać się do ginekologa.
Uważa się, że ponad 50% kobiet przechodzi epizod „przeziębionego pęcherza” przynajmniej raz w rokuZapalenie pochwy może być również spowodowane przez środki chemiczne  –  aerozole, płyny do kąpieli, środki nawilżające… Jeżeli ostatnio kupiłyśmy jakiś nowy preparat lepiej go odstawić, a objawy powinny ustąpić samoczynnie. Gdyby tak się jednak nie stało konieczna będzie wizyta u ginekologa.
Powinniśmy zwracać również uwagę na to czy objawy wystąpiły nagle czy też może rozwijały się stopniowo przez kilka kolejnych dni za każdym razem przynosząc pogorszenie. Zapalenie pęcherza moczowego rozpoczyna się nagle. Objawy rozwijające się stopniowo i przedłużające się mogą świadczyć o chorobie przenoszonej drogą płciową. Dodatkowo na ogół występuje ropomocz. Jest to nieodzowny powód, aby zgłosić się do specjalisty.

Pamiętaj – jeżeli zaobserwujesz u siebie którykolwiek z powyższych objawów zgłoś się do lekarza! Wiem, troszkę postraszyłam, ale musimy sobie uświadomić, że nawet banalne zapalenie pęcherza moczowego wymaga szczególnej uwagi. Z tego też względu, nie rozpoczynaj leczenia samodzielnie! Przyjdź do farmaceuty lub lekarza, wspólnie zastanowimy się, co z tym fantem robić ;)

Zdjęcie główne: Luis Hernandez – D2k6.es / Foter.com / CC BY

Pobierz artykuł w formacie PDF

000