Leki przeczyszczające w pigułce. Podsumowanie mini-cyklu

Chwyćmy temat z drugiej strony, czyli jaki lek przeczyszczający będzie dla Ciebie najlepszy?

Jestem obecnie w ciąży. Niestety, bardzo męczą mnie zaparcia. Szukam czegoś skutecznego, a jednocześnie bezpiecznego dla dziecka

Wbrew pozorom, oferta preparatów przeczyszczających dla kobiet w ciąży nie jest aż taka uboga. Z pewnością, najlepszym „starterem” będą preparaty błonnikowe, zarówno w wersji z probiotykami i bez. Jeżeli jednak błonnik jest niewystarczający można sięgnąć po inne metody. Bezpieczne dla kobiet w ciąży są chociażby czopki – zarówno „musujące” spod marki Eva/qu, jak i popularne czopki glicerynowe. Dopuszcza się również stosowanie lewatywy. Dwie ostatnie metody są stosowane najczęściej również jako element „rytuału oczyszczającego” tuż przed samym porodem. Warto jednak mieć na uwadze, że u kobiet, które są już „jedną nogą na porodówce” mogą wywować również skurcze, które rozpoczną całą akcję porodową. Zdarza się to rzadko, aczkolwiek warto mieć to uwadze i takie zabiegi przeprowadzać pod sam koniec ciąży pod odpowiednią opieką czy w towarzystwie bliskiej osoby.

Do stosowania w okresie ciąży dopuszczona jest również laktuloza, aczkolwiek jej stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem ginekologiem. Podstawowym przeciwwskazaniem do jej stosowania w czasie ciąży jest tzw. cukrzyca ciężarnych. Mimo, iż laktuloza nie wchłania się w znaczącym stopniu z przewodu pokarmowego to mimo wszystko zalecana jest pewna ostrożność. Zastosować można również makrogole lub bardzo okazjonalnie parafinę ciekłą – aczkolwiek ta druga polecana jest jedynie w przypadkach, gdy inne preparaty nie działają.

 

Szukam leku przeczyszczającego, przy którym będę mogła karmić piersią.

Wybór leków przeczyszczających dla kobiet karmiących jest bardzo zbliżony do tego dla kobiet w ciąży. Tutaj również królują środki uważane za najbezpieczniejsze, czyli preparaty błonnikowe, czopki glicerynowe czy laktuloza. Pozostałe leki w różnym stopniu przechodzą do mleka matki, przez co mogą powodować biegunki u dzieci.

Źródło: Kit4na / Foter.com / CC BY

Zaparcia nie są moim stałym problemem. Ostatnio jednak moja dieta odbiegła od normy i przytrafił mi się ten mały „problem”. Jakie leki mogłabym zastosować?

Nie ma co demonizować – mimo wszystkich wad i problemów ze stosowaniem leków przeczyszczających mogą być one stosowane przez większość osób. Do rozprawienia się z przygodnym zaparciem nadają się wszystkie środki – od preparatów roślinnych na bazie wyciągów z senesu i rzewienia przez czopki glicerynowe po błonnik i makrogole. Nie bez znaczenia jest również czas działania – może być on bardzo zróżnicowany i wahać się od kilkunastu minut do nawet dwóch dni. Wybór preparatu zależy już od naszych preferencji i oczywiście stanu naszego zdrowia (różne preparaty mają różne przeciwskazania).

Całe szczęście leki przeczyszczające, aby „przywyczaić” do siebie potrzebują przynajmniej kilku dni – zazwyczaj do tego czasu nasze zaparcie jest już tylko wspomnieniem. Gdyby jednak się przedłużało należy wówczas skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż tolerancja na leki przeczyszczające i związana z tym atonia jelit nie będzie miłym działaniem niepożądanym.

 

Gdy zaparcie dotyka niemowlę lub dziecko…

Problemy z wypróżnieniem u małych dzieci  są o tyle kłopotliwe, że nawet u całkowicie zdrowego brzdąca nie można zastosować wszystkich leków przeczyszczających. Powody są różne – zbyt silne działanie, zbyt duże prawdopodobieństwo odwodnienia, możliwe alergie, niedostateczne badania w tej grupie wiekowej.

Jakie środki będą najbezpieczniejsze dla naszych pociech? Dla niemowląt najbardziej polecane są czopki glicerynowe – ich względnie obojętne działanie na małe jelitko grube takiego brzdąca pozwala na jego zastosowanie już w tej grupie wiekowej. Dla dzieci i niemowląt przeznaczone są czopki glicerynowe o gramaturze 1g.

Wielu rodziców pyta się, czy mają zaaplikować cały czopek dla swojego dziecka. Całe szczęście, dawka nie jest tutaj istotna, a więc moja odpowiedź brzmi: nie zawsze. Jeżeli dziecko jest bardzo małe (zaparcia u 3-tygodniowych niemowląt zdarzają się wbrew pozorom całkiem często) i nie ma tendencji do powtarzających się, uporczywych zaparć można spróbować zaaplikować jedynie połówkę czopka i poczekać na efekt. W razie jego braku aplikujemy drugą połówkę po mniej więcej godzinie. Większe dzięci wymagają już zazwyczaj całego czopka, a niekiedy nawet dwóch. (Czopki glicerynowe są pewnego rodzaju wyjątkiem – czopki zasadniczo są postacią leku, której się nie dzieli! Ale o tym w innym artykule)

Do stosowania w tej grupie wiekowej dopuszczona jest również laktuloza – większość dostępnych syropów ma rejestrację nawet dla niemowląt. Nie występują preparaty typu laktuloza zwykła i w wersji junior – stosuje się te same dawki, rozróżnia się jedynie pojemność (dla niemowląt np. 2,5ml, natomiast dla dorosłych – 15-45ml).

Photo credit: Adrian Dreßler / Foter.com / CC BY

Z błonnikiem w tej grupie wiekowej jest o tyle trudno, że razem z proszkiem należy podawać odpowiednie ilości wody,  co jest niekiedy problemem w przypadku małych dzieci. Gdyby jednak nasze dziecko lubiło pić, a kubek niekapek był jego najlepszym przyjacielem to dostępne są preparaty błonnikowe o dawce odpowiedniej dla tej grupy wiekowej. Często łączy się je z probiotykami, które regulując pracę przewodu pokarmowego ułatwiają pozbycie się zaparć.

Nieco inaczej sprawa ma się w przypadku lewatywy – u dzieci powinna być ona przeprowadzana w wyjątkowych sytuacjach, na wyraźnie polecenie lekarza, a jeszcze lepiej pod opieką fachowców, w szczególności jeżeli dziecko jest bardzo małe. Tak jak pisałam już w moim artykule o lekach przeczyszczających częstym działaniem niepożądanym lewatywy jest odwodnienie organizmu. Szczególnie łatwo do niego doprowadzić u dzieci, dlatego nie poleca się tej metody przeczyszczenia u małych dzieci. Dodatkowo, jeżeli po zaaplikowaniu lewatywy nie dojdzie do wypróżnienia dziecka należy zgłosić się do lekarza, gdyż grozi to poważnymi zaburzeniami elektrolitowymi. Za stosunkowo bezpieczne uważa się stosowanie tej metody u dzieci powyżej 12 roku życia.

Zgodnie z zaleceniami dzieci poniżej 8 roku życia muszą poczekać również ze stosowaniem makrogoli – wynika to głównie z częstych alergii oraz braku badań bezpieczeństwa w tej grupie wiekowej. Z tego też względu stosowanie Forlaxu powinno odbywać się głównie pod kontrolą lekarza.

 

Mam kłopoty z hemoroidami. Każde wypróżnienie wiąże się z bólem, a teraz jeszcze męczą mnie zaparcia. Które leki przeczyszczające będą dla mnie najlepsze?

Zaparcia i hemoroidy to często nierozłączna para – problemy z wypróżnieniem dotyczą większości osób z tym schorzeniem. Problem jest o tyle poważny, że każdemu oddaniu stolca towarzyszy ból, który prowadzi do dalszej „blokady”. Z tego też względu najlepiej jest stosować środki przeczyszczające, które rozmiękczą masy pokarmowe – zmniejszy to wysiłek przy wypróżnieniu i zmniejszy towarzyszący temu ból.

Dla osób z chorobą hemoroidalną polecana jest przede wszystkim laktuloza – zmiękcza ona odpowiednio masy kałowe, a w dodatku może być stosowana przez dłuższy okres czasu, co ma duże znaczenie dla osób, którym zaparcie towarzyszy przez dłuższy okres czasu. Bardzo dobre efekty daje również stosowanie dokuzanu sodowego  (Doculax, Laxol) - ściągając wodę do naszego jelita i ułatwiając jej przenikanie do mas pokarmowych upłynnia je do tego stopnia, że są usuwane nie tylko skutecznie, ale i bezboleśnie.

 

Leki przeczyszczające przez cały miesiąc?

Ehh… my kobiety nigdy nie mamy łatwo :) Niestety, ale duża część środków przeczyszczających nie powinna być stosowana w czasie menstruacji, czyli popularnego „okresu”. Mogą one powodować nie tylko nasilenie skurczów brzucha, ale również nasilenie, a niekiedy nawet przedłużenie krwawienia miesiączkowego. O lekach na zaparcia, a także innych preparatach do których należy podchodzić ostrożnie podczas tych „trudnych dni” pisałam w poście: „Czas na miesiączkę? Lepiej zrezygnuj z tych leków!”

 

Jak oczyścić organizm przed badaniami?

Niektóre badania diagnostyczne, takie jak np. kolonoskopia wymagają oczyszczenia jelit ze złogów pokarmowych. W tym celu stosuje się właśnie leki przeczyszczające. Niekiedy lekarz przepisuje silne środki, które pozwolą lepiej przygotować sie do badań. Innym razem zlecane są jedynie preparaty ogólnodostępne. Które z nich najbardziej się do tego nadają? No cóż, tutaj zdecydowanie bardziej przydadzą się te silniejsze i szybciej działające (oczywiście po uwzględnieniu wszystkich przeciwwskazań). Preparaty błonnikowe nie zdadzą tutaj za bardzo egzaminu, zdecydowanie lepiej spiszą się środki na bazie wyciągów z senesu, czopki glicerynowe, lewatywa czy olej rycynowy.

Źródło: Frozen Hell. / Foter.com / CC BY

Leki przeczyszczające to nie środki odchudzające!

Niestety, ale większość osób „uzależnionych” od środków przeczyszczających to właśnie osoby, które albo się odchudzały  albo odchudzają nadal. Fora internetowe pękają wręcz w szwach od postów w stylu: „Polecam na schudnięcie herbatkę z senesu – po niczym waga nie spada tak szybko!” czy innych tego typu „dobrych rad”. I niestety, ale duża część osób, z którymi spotykam się na co dzień u siebie w aptece, dorobiło się atonii jelit na własne życzenie właśnie w wyniku takiego „odchudzania”.

Faktycznie, po takiej „kuracji” jest się lżejszym niekiedy o dobre 2-3kg. Jednak, co z tego, skoro nie pozbywamy się tkanki tłuszczowej, a wody! Takie pozorne „odchudzanie” przynosi więcej szkody niż pożytku – rozleniwione jelita nie chcą pracować same z siebie, a to z kolei zmusza do stosowania coraz większych i większych dawek… Pamiętajmy, że droga do pięknej figury nie jest usłana różami i nie pomogą żadne „cudowce herbatki”, a jedynie dieta i odpowiednio dobrane ćwiczenia!

Z pewnością o lekach przeczyszczających można by powiedzieć jeszcze więcej i więcej, ale chciałam zwrócić Waszą uwagę jedynie na kwestie najważniejsze. Mam nadzieję, że pomoże Wam do ogólniej spojrzeć na tę grupę leków. Warto jednak skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w razie jakichkolwiek wątpliwości!

A jakie są Wasze doświadczenia z lekami przeczyszczającymi? Stosowaliście któreś z nich? Napiszcie o tym!

Zdjęcie główne: Hey Paul Studios / Foter.com / CC BY