Ile jest ważna Twoja recepta? Do kiedy można zrealizować wniosek? Kilka uwag i spostrzeżeń z perspektywy farmaceutki.

Tam gdzie są pieniądze, tam jest i biurokracja. Nie inaczej jest i w polskich aptekach – przecież przechodzą przez nie całkiem pokaźne sumy publicznych pieniędzy w ramach zwrotu refundacji leków. Nikogo więc nie dziwi, że farmaceuci mają mnóstwo przepisów, rozporządzeń i nakazów ze strony Narodowego Funduszu Zdrowia i jego urzędników. Odgórnych wytycznych, których zmienić nie można niezależne od tego jak bardzo niekiedy byśmy chcieli, jest całkiem sporo. Jeden z przepisów dotyczy terminów ważności recept. Istnieje również rozporządzenie definiujące ważność naszych wniosków. Zdecydowanie można się pogubić:) Ale mam nadzieję, że po dzisiejszym poście pytania w stylu: „W jakim okresie mogę wykupić leki? Czy za trzy nie będzie już za późno?” będą tylko niemiłym wspomnieniem.

 

Zaczynamy od podstaw – ile jest ważna standardowa recepta?

Recepta na większość preparatów dostępnych w aptece ważna jest 30 dni. Tyle będzie ważna recepta na leki przeciwcukrzycowe, na nadciśnienie, choroby tarczycy czy wiele, wiele innych preparatów w tym większość leków psychotropowych. 30 dni to maksymalny okres ważności „standardowej” recepty. Kilka razy spotkałam się już z opinią, że recepta jest ważna 3 miesiące. Niestety, ale nie – na jednej recepcie można przepisać leki na 3-miesięczną (90-dniową) kurację, ale trzeba je i tak wykupić w przeciągu 30 dni od dnia wystawienia recepty. I pamiętajcie: 30 dni to 30 dni i nieważne, że po drodze trzy święta kościelne i wszystko zamknięte. NFZ tego nie liczy…

I tutaj już pojawia się pierwsza rzecz, o którą Was poproszę: zapamiętajcie, że 30 dni to nie zawsze to samo co miesiąc. Już niejednokrotnie spotkałam się z sytuacją, że osoba chciała wykupić leki, a okazywało się, że recepta jest przeterminowana. Słyszałam wtedy: „Jak to? Przecież recepta jest ważna miesiąc!”. I tutaj właśnie jest pies pogrzebany. Jeżeli recepta została wypisana przykładowo 5. stycznia 2014r. to wcale nie jest ważna do do 5.lutego, ale do… 4.lutego 2014r. Wynika to po prostu z tego, że styczeń ma 31 dni – a więc i recepta jest już jeden dzień po terminie. Nieważne jak będziecie liczyć – pomiędzy 5. stycznia, a 5. lutego nigdy nie wyjdzie Wam 30 dni. Jest to jeden z podstawowych błędów, które prowadzą do tego, że są niekiedy kłopoty z wykupieniem recepty.

I tutaj już pojawia się pierwsza rzecz, o którą Was poproszę: zapamiętajcie, że 30 dni to nie zawsze to samo co miesiąc30 dni są również ważne recepty na tzw. leki robione, czyli preparaty wykonywane na zamówienie w recepturze – wszelkiego rodzaju maści, syropy, czopki, globulki dopochwowe itd. Warto jednak mieć na uwadze, że możemy mieć problemy z odebraniem leku, jeżeli zgłosimy się po niego w terminie późniejszym niż 6 dni od daty wykonania – jest to spowodowane tym, że preparaty tego typu, pozbawione wszelkich konserwantów i innych polepszaczy mogą się po prostu „popsuć”. Apteka nie bierze wówczas odpowiedzialności za jakość takiego preparatu. Zresztą, w praktycznie każdej aptece znajdziecie informację (i zapewne zostaniecie o tym poinformowani), że leki są odbioru w terminie do 6 dni od ich wykonania.

I skoro jesteśmy już przy temacie leków robionych to wspomnę tylko o receptach, które są wystawiane na tzw. cito. Określenie „cito” pochodzi z łaciny i oznacza dosłownie „szybko, prędko, natychmiast’. Jest to dopisek, który umieszczają niekiedy lekarze na receptach robionych. Dla nas oznacza to, że taki lek musi zostać wykonany przez aptekę w przeciągu 4 godzin (zakładając oczywiście, że ma składniki do jego wykonania), a nie w przeciągu 48 godzin, jak recepty standardowe. „Cito” pojawia się najczęściej na receptach dla małych dzieci, ale znalazłoby się również kilka takich recept przepisanych na osoby starsze – są to przede wszystkim zawiesiny do pędzlowania jamy ustnej dla małych dzieci czy maści na oparzenia, czyli preparaty, które powinny zostać maksymalnie szybko podane. Pamiętajcie jednak, że „cito” obowiązuje tylko w dniu wystawienia recepty! Jeżeli zgłosicie się z tą receptą za dwa dni czy nawet za tydzień to nie oczekujcie, że zostanie ona zrealizowana od ręki – w szczególności, że wiele aptek nie ma „nadprogramowego” personelu, który rzuci wszystko i pójdzie kręcić maść. Jeżeli zgłaszacie się kilka dni po wystawieniu recepty to oznacza, że lek nie jest Wam niezbędny do życia – taką receptę traktuje się wówczas jako zwykłą receptę z lekiem recepturowym – jest ważna 30 dni, a apteka ma 48 godzin na wykonanie leku.

Czy wszystkie recepty są ważne 30 dni? Niestety, ale nie. Byłoby za dobrze:) Jest wąska grupa preparatów, które mają krótszy lub dłuższy termin ważności. Zaliczane są do nich przede wszystkim antybiotyki (!), leki narkotyczne i niektóre psychotropowe, preparaty sprowadzane z zagranicy oraz leki immunologiczne sporządzane specjalnie dla indywidualnego pacjenta.

data_blogŹródło: DafneCholet / Foter.com / CC BY

Ile jest ważna recepta na antybiotyk?

Największy problem jest zawsze z antybiotykami. Wiele osób „przejechało” się już na krótkim terminie ważności recepty na tego typu preparaty. Okazuje się, że recepta na antybiotyki jest ważna tylko 7 dni. Koniec. Tydzień i ani dnia dłużej. Wbrew pozorom, jest to całkiem logiczne – antybiotyki są lekami „na już”. Jeżeli dostaliście receptę na antybiotyk to najprawdopodobniej musicie go stosować od razu, a nie wykupować go za dwa tygodnie lub robić sobie w domu zapas na czarną godzinę.

Wszyscy wiemy jednak jak jest – teoria teorią, a życie swoją drogą. Popularną praktyką jest wypisywanie przez lekarzy antybiotyków z zaleceniem wykupienia go za 3,4 dni, gdyby stan się nie poprawił, a płuca były prawie wyplute. I świetnie, bo też uważam, że jest to na pewno lepsze podejście niż zalecanie antybiotyku dla każdego zakatarzonego pana, który musi wrócić do pracy.
Podobnie jest z antybiotykami „dentystycznymi” – zaleca się niekiedy zastosowanie profilaktycznej dawki leku tuż przed planowanym zabiegiem (który może się odbyć np. za tydzień czy dwa). Pamiętajcie jednak, że niezależnie od sytuacji receptę należy zrealizować w przeciągu 7 dni od daty wystawienia – później jest traktowana jako przeterminowana i otrzymanie antybiotyku (nawet ze 100% odpłatnością) nie jest już wówczas takie łatwe.

Okazuje się, że recepta na antybiotyki jest ważna tylko 7 dni. Koniec. Tydzień i ani dnia dłużejWarto jednak pamiętać, że 7-dniowy okres ważności recepty dotyczy jedynie antybiotyków stosowanych wewnętrznie – doustnie lub parenteralnie (w zastrzykach). Jeżeli macie wypisaną receptę na Augmentin, który występuje w tabletkach powlekanych to musicie ją zrealizować w przeciągu 7 dni. Podobnie jest z zastrzykami czy też zawiesinami dla dzieci. Jeżeli jednak został Wam zlecony preparat na bazie antybiotyku, który występuje w postaci maści czy płynu wówczas receptę realizuje się w „standardowym” terminie 30 dni.

 

AKTUALIZACJA: Ile jest ważna recepta z pogotowia?

Kłopotliwą kwestią jest również termin ważności recepty wypisanej na pogotowiu, SORze (Szpitalnym Oddziale Ratunkowym) czy innej placówce tzw. „pomocy doraźnej”. Jeszcze jakiś czas temu recepty te były ważne tylko 7 dni – całkiem to logiczne biorąc pod uwagę, że po coś ta osoba w środku nocy na pogotowie pojechała. Taka też informacja widnieje na większości stron internetowych, gdy w wyszukiwarce wpiszecie zapytanie o możliwość realizacji recepty z pogotowia. Obecnie jednak obowiązujące rozporządzenie w sprawie recept lekarskich zmieniło ten termin – teraz jest ona ważna 30 dni – czyli jak standardowa, zwykła recepta. Zakładając oczywiście, że nie ma na niej antybiotyku, bo wówczas wracamy do 7-dniowego okresu ważności :)

 

A co z pozostałymi lekami?

Niekiedy problem pojawia się również z realizacją recepty mającej status tzw. RpW (oznaczenie to znajduje się w lewym rogu, tuż pod peselem pacjenta). Są to specjalne recepty, na podstawie których można wydać leki na bazie substancji odurzających (popularnie „narkotyki”) oraz niektóre substancje psychotropowe. Jeszcze jakiś czas temu recepty tego typu były bardzo charakterystyczne, bo miały kolor różowy. Obecnie wyglądają jak zwykłe recepty i jedynie niewielkie szczegóły pozwalają ją odróżnić od „standardu”. Większość leków wydawanych na podstawie tych recept to preparaty przeciwbólowe – najpopularniejsze leki zawierają głównie morfinę, oksykodon czy fentanyl, czyli substancje stosowane głównie w przypadku osób cierpiących na choroby nowotworowe oraz z bardzo poważnymi schorzeniami kręgosłupa.

Zapamiętajcie, że recepty tego typu są ważne jedynie 14 dni od daty wystawienia. Wytłumaczenie tego faktu jest nawet prostsze niż przy antybiotykach – są to przecież głównie preparaty potrzebne niemalże od zaraz. Z tego też względu nie ma zazwyczaj problemu z ich terminami ważności, bo leki są najczęściej wykupowane zaraz po wizycie lekarskiej.

Nieco większy problem jest z lekami psychotropowymi, które również są wydawane na podstawie tych recept, a jednocześnie nie kojarzą się z nowotworami i lekami przeciwbólowymi, przez co wiele osób nie śpieszy się z ich realizacją. Do takich leków zaliczane są chociażby Concerta czy Medikinet zawierające w swoim składzie metylofenidat, czyli substancję stosowaną w leczeniu… zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli popularnego ADHD. Już kilka razy spotkałam się z przypadkiem przeterminowania takiej recepty – właśnie z powodu niewiedzy o krótszym terminie ważności.

Zapamiętajcie, że recepty tego typu są ważne jedynie 14 dni od daty wystawieniaO wiele dłużej są ważne recepty na preparaty immunologiczne, które wykonuje się na specjalne zamówienie dla indywidualnego pacjenta (nie mylić z lekami robionymi w recepturze) – mowa tu mianowicie o wszelkich szczepionkach. Recepta na tego typu preparaty jest ważna przez okres 90 dni od daty wystawienia. Taki długi okres ważności recepty jest spowodowany głównie tym, że okres oczekiwania na taką szczepionkę wynosi zazwyczaj ok. 3-5 tygodni.

Najdłużej są ważne recepty na leki sprowadzane z zagranicy dla indywidualnego pacjenta – taka recepta nie traci swojej ważności przez okres 120 dni od momentu jej wystawienia. Tutaj również jest to spowodowane okresem oczekiwania na jej realizację – wszelkie formalności mogą niekiedy potrwać nawet kilka tygodni.

data_blog1Źródło: Khairil Zhafri / Foter.com / CC BY

Podsumowując… Ile jest ważna Twoja recepta?

    • leki przeciwcukrzycowe, przeciwnadciśnieniowe, maści, kremy, globulki dopochwowe etc. – 30 dni od daty wystawienia
    • antybiotyki doustne i podawane parenteralnie (w postaci zastrzyków) – 7 dni od daty wystawienia
    • antybiotyki do stosowania zewnętrznego w postaci maści, kremów, płynów etc. – 30 dni od daty wystawienia
    • ampułki do podawania dożylnego, domięśniowego, podskórnego (z wyłączeniem antybiotyków), insuliny – 30 dni od daty wystawienia
    • preparaty psychotropowe (z wyjątkiem nielicznych preparatów o statusie RpW) – 30 dnia od daty wystawienia
    • leki odurzające („narkotyki”) i niektóre leki psychotropowe o statusie RpW – 14 dni od daty wystawienia
    • preparaty immunologiczne sporządzane na indywidualne zamówienie – 90 dni od daty wystawienia
    • preparaty sprowadzane z zagranicy na podstawie specjalnej dokumentacji – 120 dni od daty wystawienia
    • leki „robione”, recepturowe: maści, globulki, syropy, płukanki etc. – 30 dni od daty wystawienia

Tak, wiem. Można się zakręcić:)

 

Data realizacji „od dnia”… – o co tu chodzi?

Nie ma co ukrywać – leki są drogie i wykupując receptą na kolejnych 90 dni można się pozbyć ostatnich groszy z emerytury. Niektórzy nie lubią magazynować leków, bo nie wiedzą czy za dwa-trzy miesiące będą je nadal stosować. Niekiedy jest również problem z wykupieniem całego 3-miesięcznego arsenału leków za jednym zamachem, bo np. apteka nie ma akurat tylu opakowań danego preparatu na stanie. Dla takich przypadków stworzono instytucję „recepty odroczonej”. Na czym ona polega?

Lekarz w trakcie jednej wizyty może nam wypisać leki na kolejne 3 miesiące – to wiadomo. Ale nie każdy wie, że może to zrobić na jednej recepcie (najczęściej) lub nawet na trzech receptach. Każda wówczas przysługuje na inny miesiąc, a pacjent co miesiąc odwiedza aptekę i wykupuje swoją miesięczną porcję leków. Warto jednak pamiętać, że może to zrobić tylko w określonym terminie.

Przykładowo. Recepta została wypisana 1.02.2014r z przeznaczeniem na wykupienie leków dopiero w przyszłym miesiącu. Wówczas na recepcie widnieją dwie daty:

  • Data wystawienia: 01.02.2014
  • Data realizacji od dnia: 01.03.2014.

Oznacza to, że receptę możemy zrealizować dopiero 1 marca – ani dnia wcześniej. Nie musicie się jednak obawiać, że taka recepta się zbyt szybko przeterminuje. Ona również jest ważna 30 dni, ale… od daty realizacji. Innymi słowy, będzie można ją zrealizować do 31.marca (mimo iż to już dwa miesiące po wizycie). Recepty tego typu nie obowiązują na antybiotyki, leki recepturowe czy „narkotyki” – z prostego powodu: są to leki „na już”, w przypadku których nie robi się zapasu.

Przejdźmy jednak do wniosków. Czy wiesz w jakim terminie może go zrealizować?

Facebook0Google+0Twitter0Email

6 komentarzy o: “Ile jest ważna Twoja recepta? Do kiedy można zrealizować wniosek? Kilka uwag i spostrzeżeń z perspektywy farmaceutki.

  1. Jak zwykle fachowy artykuł w przystępnej formie, o rzeczach często niby znanych, a jednak nie do końca :) Przyjemnie się czyta Twojego bloga. Mam tylko jedną egoistyczną sugestię- dopisz o terminie realizacji recepty z pogotowia Plizzzzzz ;p

    • Dzięki śliczne.
      Dopiszę, obiecuję :)
      Ale to w wolnej chwili, dobrze? Na razie zajmuję się innymi sprawami „okołoblogowymi” i chcę to ukończyć. Ale zaktualizowane będzie na pewno.

      P.S. Troszkę to zajęło, ale poprawiłam:)

  2. Witam, artykuł bardzo potrzebny, dziękuję. Jednak brakuje pewnych informacji:
    - dot. recept rodzinnych i z pogotowia (kto i na co może wystawić),
    - dot. RPW: brak możliwości wystawienia leku seryjnie, jedynie na 30-dniową kurację.
    Może zaszły kolejne zmiany? Powodzenia w redakcji!

    • Witam, dziękuję za cenne uwagi:)
      W poście starałam się skupić głównie na terminach ważności recept – wyszłam z założenia, że dodatkowe kwestie sprawią, że wszystkim się wszystko pomiesza:)
      O kwestiach dotyczących tego, że narkotyki wydajemy tylko na 30 dni planuję napisać przy innej okazji – w mojej głowie już rodzi się szkic nowego postu, ale to jeszcze do przemyślenia:)
      I zdecydowanie trzeba będzie zaktualizować post o zmiany, które zaszły we wnioskach od 1. lipca:) Na razie jednak sami musimy to do końca ogarnąć, bo co dzwonimy do NFZu to nowa interpretację słyszymy:)

  3. Witam, mam pytanie otrzymałam od laryngologa receptę na doustną szczepionkę odpornościową (broncho vaxom) z datą na recepcie 2 lipca 2014 – ile czasu mam lub miała na realizację recepty?

  4. Hmm, chyba nie do końca zrozumiałam zagadnienie wniosków. Mam na myśli 4. przykład. Jeśli recepta jest ważna miesiąc, to jak odbierzemy materiały na maj?
    Pozdrawiam!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *