Wstydliwy problem: hemoroidy. Jak leczyć, na co uważać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Nie oszukujmy się – w aptece są tematy o których rozmawiamy bezproblemowo i są takie, przy których schowalibyśmy się w najdalszy kąt i wszystkie nasze objawy wyszeptali farmaceutce prosto do ucha, tak aby nikt przypadkowo o tym nie usłyszał. Nie mamy kłopotu z mówieniem o bólu głowy, kolorze wydzieliny z nosa czy tempie, w jakim bije nam serce po krótkim spacerze, ale gdy przychodzi do tematów bardziej intymnych jak infekcje grzybicze u kobiet, zapalenia dróg moczowych czy chociażby hemoroidy, wówczas pojawia się problem i to nie mały. Wiele osób najchętniej wpadłoby na samoobsługę, chwyciło preparat i uciekło cichaczem z apteki, póki ktokolwiek by ich zauważył. A niestety, ale o hemoroidach trzeba chwilę porozmawiać, bo leków jest tyle, że nie da się wybrać jednego idealnego, który pomoże każdemu – musi być on odpowiednio dobrany nie tylko do naszych objawów, ale również i stanu zdrowia. Inne preparaty będzie stosował starszy pan, a inne – kobieta w ciąży. Inny lek zaproponujemy przy zaawansowanych hemoroidach, a inne – przy „raczkujących”. Z tego też powodu, dzisiaj kilka słów o mało przyjemnej chorobie jaką są hemoroidy. Temat miał się pojawić za jakiś czas, ale mail od jednej z Czytelniczek, proszącej o porcję informacji na ten temat, skutecznie przyspieszył jego publikację. A jak się obiecuje, to i słowa dotrzymać trzeba, prawda?

Hemoroidy ma każdy z nas!

W aptece są tematy o których rozmawiamy bezproblemowo i są takie, przy których schowalibyśmy się w najdalszy kąt. Nie, nie przesadzam. Hemoroidy, nazywane bardziej fachowo guzkami krwawniczymi są strukturą anatomiczną zlokalizowaną w kanale odbytnicy – ma je każdy z nas i same w sobie nie stanowią żadnego patologicznego elementu. Uszczelniają one naszą odbytnicę, utrudniają niekontrolowane oddawanie gazów i ułatwiają wydalanie niestrawionych resztek pokarmowych. Musicie przyznać, że funkcje te są całkiem przydatne :) Stanowią one uwypuklenia błony śluzowej odbytnicy i zbudowane są z dużej ilości naczyń krwionośnych i tkanki łącznej. Póki funkcjonują jak należy to wszystko jest w porządku i w wielu przypadkach nawet nie wiemy w ogóle o ich istnieniu. Problem pojawia się wówczas, gdy hemoroidy zaczynają się powiększać, naczynia krwionośne tracą swoją szczelność, a w obrębie tej struktury anatomicznej rozwija się stan zapalny – guzki krwawnicze zaczynają stopniowo wysuwać się poza kanał odbytu podczas oddawania stolca. W późniejszym okresie proces ten następuje już samoistnie, a w ostatnich stadiach choroby zostają one tam na stałe – mówimy wówczas, że dopadła nas choroba hemoroidalna, nazywana niekiedy żylakami odbytu (troszkę błędnie, ale uniknijmy zbędnych szczegółów), krwawnicami lub po prostu hemoroidami.

Źródło: Dan Queiroz / Foter / CC BY

Czym jest choroba hemoroidalna, czyli jak to wszystko się zaczyna

Żylaki odbytu są tak częstą chorobą, że absolutnie nie mam problemów z tym, aby o tym rozmawiać. Osoby, które potrzebują jednak porady problem mają już większy. Zupełnie niepotrzebnie, bo według niektórych opracowań na hemoroidy może cierpieć nawet kilkadziesiąt procent osób. Dokładnych danych w tej kwestii pewnie nigdy nie uświadczymy, bo wiele osób albo o tym nie mówi, albo do lekarza się nie zgłasza, bo przecież jest nam wstyd, choroby nie wyleczymy, a jeszcze boleć dodatkowo będzie – wiele osób poszukujących porady lekarskiej zgłasza się do gabinetu najczęściej dopiero wówczas, gdy choroba jest w stadium zaawansowanym.

Hemoroidy ma każdy z nas i same w sobie nie stanowią żadnego patologicznego elementu. Pisanie o powstawaniu hemoroidów nie jest wcale taką prostą sprawą, bo do tej pory nie ma jednej, konkretnej teorii opisującej dokładnie powstawanie tego schorzenia. Mówi się o podwyższonym ciśnieniu w odbytnicy (pęka wówczas tzw. więzadło Parksa, które przytwierdza hemoroidy w odpowiednim miejscu – guzki zaczynają wówczas wypadać, skoro nie ma co ich przytrzymać), zaburzenia przepływu krwi w naczyniach ze względu na zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej (np. ciąża) czy o procesie zapalnym wywoływanym przez niektóre szczepy Eschericha coli, czyli popularnej pałeczki okrężnicy. Niezależnie jednak od tego, objawy zasadniczo są te same: świąd i pieczenie w okolicach odbytu, przechodzące później w tępy ból. Do tego wysięk i nieprawidłowa wydzielina z odbytu oraz niewielkie krwawienia podczas oddawania stolca. Zwróćcie przede wszystkim uwagę na kolor tej krwi – jeżeli jest ona jasnoczerwona to najczęściej świadczy o hemoroidach lub innych chorobach jelita grubego. Gorzej jeżeli jest ciemnoczerwona – może wówczas oznaczać poważniejsze choroby np. krwawienia z przewodu pokarmowego.

Nie chcę mieć hemoroidów, czyli profilaktyka choroby hemoroidalnej.

Powiedzmy sobie szczerze – Kowalskiego nie interesuje to jak dokładnie powstają hemoroidy. Jego interesują jak się ich pozbyć, a jeszcze lepiej – jak im zapobiegać. Całe szczęście, kwestia czynników predysponujących do rozwoju tej choroby jest już zdecydowanie łatwiejsza:) To akurat wiadomość dobra. Zła wiadomość – czynników tych jest naprawdę sporo.

Na przód wysuwa nieprawidłowa dieta – tym razem nie rozchodzi się jednak o te wszystkie niedobory witaminowe czy odpowiedni poziom witaminy C na początku jesieni, ale o wszelkie nawyki żywieniowe prowadzące do zaparć – problemy z załatwianiem się mają gigantyczny wpływ na powstawanie ewentualnych hemoroidów. Sposoby na dorobienie się zaparć można wymieniać i wymieniać – najważniejsze to oczywiście dieta uboga w błonnik, zbyt mała ilość warzyw i owoców czy niedostateczna ilość spożywanej wody. Przydałoby się to zmienić, jeżeli zależy nam na uniknięciu tej choroby. Jeżeli z jakiś powodów męczą nas stałe zaparcia, można się wówczas pokusić o łagodne preparaty przeczyszczające – niektóre z nich (w szczególności te, o których pisałam pod koniec tego artykułu) mogą być stosowane przez dłuższy kres czasu, a nawet na stałe. Palemka pierwszeństwa należy się oczywiście preparatom na bazie błonnika – preparatów w aptece jest całe morze, więc każdy może wybrać coś dla siebie. Na zaparcia świetnie wpływa również aktywność fizyczna, warto więc pokusić się niekiedy o krótki spacer:)

Sporo jesteśmy już przy aktywności fizycznej – wiecie, że do czynników predysponujących do choroby hemoroidalnej zalicza się również siedzący tryb życia, wielogodzinną pracę za biurkiem i całodniowe, regularne jazdy samochodem? Łatwo nie mają również kobiety w ciąży – jeżeli kobieta rodziła siłami natury to hemoroidy nie są niczym zaskakującym. Warto jednak pamiętać, że problemy z żylakami odbytu pojawiają się niekiedy również u kobiet po cesarskim cięciu. Trudno jednak mówić tutaj o profilaktyce, bo ciąża rządzi się oddzielnymi prawami, na które nie mamy zbyt wielkiego wpływu :)

Hemoroidy to również częsty problem osób starszych, z niewydolnością serca, wątroby czy nadciśnieniem. Leczenie tych chorób przyniesie nam naprawdę sporo korzyści. Swoją cegiełkę dokłada również nadmierna waga, więc zadbanie o figurę proponowane jest nie tylko na wiosnę:)

Niezależnie jednak od wszystkiego poleca się odpowiednią higienę okolic odbytu – podmywanie tych okolic po każdym wypróżnieniu zamiast papieru toaletowego lub używanie papieru miękkiego może nam naprawdę pomóc:)

Źródło: rennes.i / Foter / CC BY

Kiedy do lekarza?

Wiem, że nie będziecie zadowoleni z tej odpowiedzi: do lekarza trzeba się zgłosić zawsze, w szczególności jeżeli problemy z hemoroidami dotykają nas po raz pierwszy lub wchodzimy już w naprawdę zaawansowane stadia choroby – z łagodnymi objawami możemy sobie jeszcze jakoś poradzić, ale jeżeli hemoroidy zaczynają wychodzić na powierzchnię to zdecydowanie jest to sygnał, że wizyta u lekarza jest niezbędna, bo preparaty bez recepty będą tylko zaleczały problem. Nie uciekajcie od lekarza również wtedy, gdy krwawieniu z odbytnicy towarzyszy ból. „Standardowe” krwawienie przy hemoroidach jest zazwyczaj bezbolesne – pojawienie się bólu może świadczyć o poważniejszych schorzeniach. Tak naprawdę już samo pojawienie się krwi jest znakiem, że czas się przebadać – samo krwawienie z odbytnicy jakoś wybitnie specyficznym objawem i pojawia się m.in. przy stosunkowo częstym nowotworze jelita grubego. Ciemna, „strawiona” krew o której już wspominałam może być chociażby objawem krwawień wewnętrznych – zdecydowanie warto to zdiagnozować.

Analizujemy apteczne półki!

W przypadku hemoroidów musimy zadać sobie jedno, bardzo ważne pytanie: czego właściwie potrzebujemy? Czy wypróżnianiu towarzyszy ból i potrzebujemy środka znieczulającego? Czy obserwujemy krwawienie i przydałoby się coś na uszczelnienie naczyń? A może środek przeciwzapalny lub antybiotyk? Mamy maści, czopki, tabletki… Sporo tego. Spróbujmy to wszystko ogarnąć!:)

Pobierz artykuł w formacie PDF

000