Podwójna natura leku: ibuprofen. Przyjrzyjmy się najpopularniejszemu lekowi przeciwbólowemu w Polsce!

Praktycznie od początku istnienia tego bloga starałam się uświadomić Wam, że nie ma leków całkowicie bezpiecznych – są tylko te bardziej i mniej szkodliwe. Praktycznie każdy preparat ma swoją podwójną naturę – zrobi dużo dobrego, ale i krzywdę może zrobić nam niemałą. Z tego też powodu rozpoczynam nową serię na blogu – „Podwójna natura leku”. Co jakiś czas planuję publikować posty, w których będę pokazywać Wam plusy i minusy najpopularniejszych leków dostępnych bez recepty. Większość tych informacji znajdziecie w ulotkach, ale przyznajcie się – ile z nich zapamiętujecie? Liczę, że ta forma będzie dla Was odrobinę przystępniejsza! Ale koniec wstępów, bierzemy się do pracy! Na pierwszy rzut idzie najpopularniejszy lek przeciwbólowy – ibuprofen.

Wiem, że dla części z Was nazwa „ibuprofen” wydaje się obca, ale zaskoczę Was – znacie ją doskonale. Ibuprofen jest substancją chemiczną występującą w tak popularnych preparatach jak: Ibuprom, Nurofen, MIG400, Acatar Zatoki, Ibalgin, Ibufen, Ibum czy Metafen. Jak widać jest tego naprawdę sporo i to własnie dlatego ibuprofen poszedł na pierwszy ogień, bo jestem pewna, że praktycznie każdy z Was stosował któryś z tych preparatów przynajmniej raz. Jakie ma on wady i zalety?


PLUS: Oprócz działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego wykazuje również działanie przeciwzapalne

Ibuprofen zaliczany jest do tzw. niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) – już sama nazwa tej grupy wskazuje na to, że działanie przeciwzapalne będzie wykazywał. Jest to spora przewaga tego leku nad równie popularnym paracetamolem, który znajdziemy w takich preparatach jak Apap, Panadol, Antidol, Solpadeine czy większości preparatów przeziębieniowych typu Fervex czy Gripex – paracetamol działa „jedynie” przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, bez zmniejszania stanu zapalnego. Z tego też względu ibuprofen jest wykorzystywany jako lek pierwszego rzutu w chorobach przebiegających z rozwijającym się stanem zapalnym – do takich „schorzeń” zaliczane jest chociażby ząbkowanie u małych dzieci. Jeżeli nie ma przeciwwskazań do stosowania ibuprofenu to zazwyczaj, preparaty na jego bazie będą bardzo dobrą alternatywą dla paracetamolu. Z tego też samego powodu ibuprofen znajdziemy w wielu maściach przeciwbólowych wykorzystywanych przy stłuczeniach, skręceniach czy naciągniętych ścięgnach. Oprócz tego, że ból zmniejszy to jeszcze korzystnie wpłynie na rozwijający się podskórnie stan zapalny.

glowa_blog1Źródło: Stefan Neuweger / Foter.com / CC BY

PLUS: Może być już stosowany od 3 miesiąca życia

Dużą zaletą ibuprofenu jest możliwość jego stosowania już u bardzo małych dzieci – większość „dziecięcych” preparatów ibuprofenu jest zarejestrowana już od 3. miesiąca życia. Wynika to z bardzo dobrego profilu bezpieczeństwa tego leku – przy racjonalnym stosowaniu daje on stosunkowo mało działań niepożądanych w tej grupie wiekowej.

Warto pamiętać, że do samodzielnego stosowania u dzieci dopuszczone są jedynie dwa leki – paracetamol i ibuprofen właśnie. Pisałam już o tym w temacie o lekach przeciwgorączkowych dla dzieci, ale uważam, że warto wspominać o tym przy każdej nadarzającej się okazji. Plusem jest to, że preparaty ibuprofenu w wersji dziecięcej występują zarówno w postaci syropów, jak i czopków do podawania doodbytniczego.

Pamiętajcie tylko, że wszystko jest kwestią dawki – 10-kilogramowemu dziecku nie podamy Ibupromu Max, bo jego wątroba brutalnie zaprotestuje. Za standard uznaje się dawkę ok. 5-7,5mg na kilogram masy ciała – odrobinę mniej dla małych dzieci, nieco więcej dla tych starszych. Całe szczęście, chyba wszystkie już syropy i czopki mają dokładnie rozpisane dawkowanie w zależności od masy ciała dziecka. Ściągawka zdecydowanie niekiedy się przydaje:) Uznaje się dodatkowo, że zawiesiny podajemy co 4-6 godzin, natomiast czopki – co 6-8 godzin. Po dokładniejsze informacje odeślę Was tutaj


MINUS: Nie można go stosować u osób z astmą oraz dzieci po biegunce.

Skoro jesteśmy już przy małych dzieciach to warto pamiętać, że ibuprofen (podobnie jak zresztą większość niesteroidowych leków przeciwzapalnych) nie może być stosowany u brzdąców z astmą oskrzelową ze względu na możliwość wywołania skurczu oskrzeli. Zaleca się również ostrożność w jego stosowaniu, jeżeli dziecko cierpi na choroby alergiczne typu katar sienny, bo od kataru do astmy już wcale tak daleko nie ma. Bezpieczniejszą alternatywą wydaje się wówczas paracetamol, w szczególności jeśli ibuprofen mamy podawać po raz pierwszy.
Inna kwestia to stosowanie tego leku u gorączkujących maluchów, których jednocześnie dotknęła masywna biegunka. Abstrahując już od tego, że małe dzieci są wyjątkowo wrażliwe na odwodnienia to dodatkowo nie poleca się podawania wówczas ibuprofenu – z dwojga złego lepiej wybrać już wówczas paracetamol.


MINUS: Ibuprofen ma całkiem sporo przeciwwskazań do stosowania

Kontynuując temat przeciwwskazań – wiecie, że „zwykły” Ibuprom nie u każdego może być stosowany? Mimo iż jest to jeden z najbezpieczniejszych leków przeciwbólowych dostępnych na naszym polskim podwórku to tak czy inaczej, nie każdy może go bezkarnie zażywać.
Z pewnością powinny podejść do niego krytycznie osoby, które są uczulone na salicylany, czyli (między innymi) kwas acetylosalicylowy znany szerszej publiczności jako Aspiryna lub Polopiryna. Wbrew pozorom, alergia taka nie zdarza się rzadko. Inne ważne przeciwwskazania to wspomniana już astma, a także choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, skaza krwotoczna (skłonność do krwawień), kłopoty z wątrobą i nerkami czy przewlekłe choroby przewodu pokarmowego (wrzodziejące zapalenie jelit, choroba Leśniowskiego i Crohna). Stosowanie wówczas ibuprofenu jest przeciwwskazane, a już na pewno przyda się duża dawka ostrożności. Pojedyncze pigułki od czasu do czasu nie zawsze zrobią nam większą różnicę, ale leczenie chronicznego bólu głowy… Tak, tutaj może być już większy problem.


PLUS: Zbija gorączkę efektywniej niż paracetamol

Ibuprofen i paracetamol to tak często stosowane leki, że wiele osób nawet ich nie rozróżnia. W kilku „drobiazgach” różnią się jednak między sobą i powinniśmy to wykorzystać. Jedną z takich różnic jest siła działania przeciwgorączkowego. Uważa się, że mimo iż przeciwbólowo działają one podobnie to gorączkę efektywniej zbije już ibuprofen. Świetna sprawa dla wysokogorączkujących dzieci, które nie „idą” na paracetamol. Trzeba jedynie pamiętać o ewentualnych przeciwwskazaniach.

dziecko_blogŹródło: Julija…! / Foter.com / CC BY

PLUS: Może być stosowany na zmianę z paracetamolem lub łącznie z nim

Fakt ten jest skrzętnie wykorzystywany przy zbijaniu wysokiej, szybko nawracającej gorączki (to najczęściej u dzieci), a także przy silnym bólu, gdy jeden lek nie pomaga (troszkę częściej u dorosłych). W artykule o lekach przeciwbólowych pisałam Wam już o jednej, świętej i niezmiennej zasadzie – nie łączymy ze sobą leków o takim samym mechanizmie działania. Nie łączymy ibuprofenu z aspiryną, nie stosujemy jednocześnie naproksenu z diklofenakiem. Całe szczęście, paracetamol z ibuprofenem łączyć już można, a my to bezczelnie wykorzystujemy:) Preparatami opartymi na takim połączeniu jest chociażby Nurofen Ultima, Metafen, a w wersji dziecięcej - Kidofen Duo (dostępny wyłącznie na receptę). Minusem takiego zabiegu jest to, że mamy działania niepożądane i przeciwwskazania dla dwóch substancji leczniczych. No cóż, nie ma nic za darmo, prawda?


MINUS: Nie może być stosowany w ostatnich miesiącach ciąży

W ciąży najlepiej nie brać żadnych leków – jest to fakt niezaprzeczalny. Mądrze ktoś powiedział, że maluch startuje z poziomu dwóch komórek i dobrze by było, gdyby nic nie zakłócało jego rozwoju. Jednak teoria teorią, a życie swoją drogą, bo jak ósemka się wyżyna albo gorączka dokucza to jakoś ratować się trzeba. Praktycznie jedynym lekiem przeciwbólowym dopuszczonym do stosowania u kobiet w ciąży jest paracetamol. Ibuprofen stosuje się jedynie w pierwszych miesiącach ciąży i to tylko wówczas, gdy paracetamol nie skutkuje lub występują przeciwwskazania do jego stosowania. Nikt jednak nie ma wątpliwości, że ibuprofenu nie powinno się stosować w końcówce ciąży – jego stosowanie niesie ze sobą ryzyko przedwczesnego zamknięcia tzw. przewodu Botalla. Więcej o tym zjawisku pisałam w tym temacie.


MINUS: Nie zaleca się stosowania ibuprofenu u kobiet planujących zajście w ciążę

Nie jest to może najbardziej znana i rozpowszechniona informacja świata, ale uważa się, że ibuprofen może mieć negatywny wpływ na kobiecą płodność i utrudniać zajście w ciążę parom starającym się o potomka. Całe szczęście, efekt ten jest przemijający i po zaprzestaniu jego stosowania wszystko wraca do normy. Z pewnością jest to jednak istotna informacja dla wszystkich par szykujących się do rodzicielstwa.


PLUS: Daje mniej działań niepożądanych w połączeniu z alkoholem

Leków z alkoholem nie łączymy – stara to prawda i dam sobie rękę uciąć, że słyszał o niej każdy. Całe szczęście są leki, które w połączeniu z alkoholem dają mniej skutków ubocznych i są takie, które dają już bardziej poważne działania niepożądane. Paracetamol i aspiryna zdecydowanie należą do tych, które szkodę mogą zrobić nam większą. Pierwszy z nich bardzo mocno obciąża wątrobę, doprowadzając niekiedy nawet do jej uszkodzenia, natomiast drugi – nie ma litości dla delikatnej błony śluzowej naszego żołądka. I mimo iż łączenie alkoholu z ibuprofenem również nie jest jakoś wybitne polecane to ze wszystkich leków przeciwbólowych powinien narobić najmniejszego bałaganu. W „najgorszym przypadku” oberwie się naszemu żołądkowi.

alkohol_blog2Zdjęcie główne: Dusty J / Foter.com / CC BY

MINUS: Może powodować wrzody przewodu pokarmowego

Spokojnie, nikomu nic się nie stanie od jednej czy dwóch tabletek zażytych od święta, bo w pracy za dużo nerwów i głowa pęka. Nie jest jednak tajemnicą, że niesteroidowe leki przeciwzapalne (do których zalicza się przecież ibuprofen) powodują, przy dłuższym, regularnym stosowaniu, powstawanie owrzodzeń przewodu pokarmowego. Jest to związane z tym, że związki te hamują powstawanie prostaglandyn – związków, które są odpowiedzialne nie tylko za złe rzeczy w naszym organizmie (z bólem, gorączką i stanem zapalnym na czele), ale również za te dobre. Taką dobrą rzeczą jest chociażby wytwarzanie ochronnego śluzu, który powleka ściany naszego żołądka – bez niego ścianka przewodu pokarmowego jest o wiele bardziej wrażliwa na czynniki drażniące, a stamtąd już tylko krok od powstawania nadżerek i wrzodów. Z tego też względu, dłuższe stosowanie leków przeciwbólowych zawsze powinno być skonsultowane z lekarzem – raz, że dobrze znaleźć przyczynę, a dwa – może będziemy potrzebować jakiejś osłonówki?


PLUS: Stosunkowo wysokie dawki maksymalne – ciężko jest go przedawkować

Zawsze namawiam Was, aby nie łykać tabletek jak cukierków i zwracać uwagę na prawidłowe dawkowanie – wbrew pozorom całkiem sporo preparatów łatwo jest przedawkować. Leki przeciwbólowe nie są wyjątkiem i one również mają swoje maksymalne dawkowanie – z tego też względu warto wiedzieć, ile można ich zażyć, aby nie nabawić się niepotrzebnych problemów. Zaleca się, aby na własną rękę nie zażywać w ciągu doby więcej niż 1200mg ibuprofenu, co przekłada się na 3 tabletki w wersji forte (MIG400, Nurofen Forte, Ibuprom Max, Ibum Forte) lub 6 tabletek „standardowych”. Maksymalna dawka dla osób dorosłych to 2400mg (wyższe dawki zarezerwowane są dla poważniejszych schorzeń niż ból głowy czy zęba), chociaż takie dawki są już niepolecane, a już na pewno nie na co dzień, w zaciszu swojego domu.


PLUS: Wiele form do podawania ibuprofenu

Ciężko byłoby chyba znaleźć jakikolwiek lek w aptece, który występuje w tak szerokim wachlarzu preparatów – i nie chodzi mi tu bynajmniej o kolejny Nurofen czy Ibuprom, ale o kompletnie różne formy podawania leku. Mamy do wyboru tabletki powlekane (Ibuprom), kapsułki żelowe (Ibum), zawiesiny (Nurofen, Ibum, Milifen), czopki (Ibum, Nurofen, Ibufen), żele do stosowania zewnętrznego (Ibum, Dip Rilif)… Swego czasu Nurofen miał wypuścić również saszetki do rozpuszczania, ale jakoś zaginęły w międzyczasie. Tak czy inaczej – wybór jest i każdy na pewno znajdzie coś dla siebie.


MINUS: Daje reakcje fotonadwrażliwości

Skoro liznęliśmy już tematu żeli do stosowania zewnętrznego to warto jeszcze wspomnieć o tym, że kostki, kolana i zbite łokcie wysmarowane preparatami na bazie ibuprofenu (i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych) nie powinny być wystawiane na gorące, letnie słońce, bo takie preparaty lubią dawać reakcje fotonadwrażliwości – innymi słowy, nasza skóra się podrażnia pod wpływem promieniowania słonecznego i opala się zdecydowanie mocniej niż pozostałe części naszego ciała. Ibuprofen niestety zalicza się do tych leków, których słońce nie lubi – nie jest może to wielka, nieprzerwana nienawiść jak w przypadku innych leków, ale warto mieć to na uwadze i nie zapewniać im przymusowego pobytu na jednej imprezie:)

slonce_blog3Źródło: Tobias Lindman / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

MINUS: Wchodzi w interakcje z kilkoma ważnymi lekami

Wiem, że interakcje to taki mały, drobny szczegół na który (niestety) wiele osób nie zwraca uwagi, ale stosowanie ibuprofenu, w szczególności w większych dawkach, przez dłuższy okres czasu może zamieszać w niektórych Waszych lekach. Nie zaleca się stosowania ibuprofenu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (leki te wykazują efekt pułapowy – wcale mniej boleć nie będzie, a tylko działania niepożądane się kumulują) czy lekami przeciwzakrzepowymi (nasilenie działania przeciwzakrzepowego – możliwe krwawienia). Może on również zamieszać w naszych lekach na ciśnienie, cukrzycę czy depresję. Ibuprofen wchodzi również w interakcje z kwasem acetylosalicylowym w dawkach kardioprotekcyjnych (Acard, Polocard) – jeżeli będziecie jednocześnie zażywać IbupromAcard to z tego drugiego najprawdopodobniej nic nie będzie.


PLUS: Jest szybko usuwany z naszego organizmu

Ale żeby nie było, że tak negatywnie i mało optymistycznie kończę ten post to na koniec wspomnę jeszcze o tym, że ibuprofen należy do leków stosunkowo szybko usuwanych z naszego organizmu – jego okres półtrwania (czyli czas, po którym leku zostanie już tylko połowa) wynosi zaledwie 2-3 godziny. Gdyby ktoś się zastanawiał czy wieczorem może wypić drinka, gdy w południe leczył jeszcze ból głowy to odpowiedź będzie zdecydowanie pozytywna:)
Podsumowując:

Plusy ibuprofenu:

  1. Oprócz działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego wykazuje również działanie przeciwzapalne
  2. Może być stosowany od 3 miesiąca życia
  3. Daje mniej działań niepożądanych w połączeniu z alkoholem
  4. Ciężko go przedawkować, gdyż ma stosunkowo wysokie dawki maksymalne
  5. Występuje w naprawdę wielu postaciach leku
  6. Jest szybko usuwany z naszego organizmu

Minusy ibuprofenu:

  1. Nie można go stosować u osób z astmą i dzieci po biegunce
  2. Ma całkiem sporo przeciwwskazań do stosowania
  3. Nie może być stosowany w ostatnich miesiącach ciąży
  4. Może utrudniać zapłodnienie
  5. Może powodować wrzody przewodu pokarmowego
  6. Uwrażliwia skórę na promieniowanie słoneczne
  7. Daje interakcje z innymi lekami

Co jeszcze chcielibyście dodać w kwestii ibuprofenu?

Zdjęcie główne: payalnic / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

Facebook0Google+0Twitter0Email

8 komentarzy o: “Podwójna natura leku: ibuprofen. Przyjrzyjmy się najpopularniejszemu lekowi przeciwbólowemu w Polsce!

  1. Moim lekiem na co dzień ostatnio jest sopadeine, połaczenie paracetamolu z codeiną. Jest to lek, który najskuteczniej i najszybciej łagodzi ból głowy, zwykły ale tez uporczywy, migrenowy. Niestety nie można z nim przesadzac, bo ponoc codeina uzależnia, wiec posiłkuje sie ibuprofenem. Niestety ząbkujące dziecko nie daje za wygraną, zęby ida hurtowo. Maluszkowi podaje Milifen (ibuprofen) zdecydowanie lepiej i szybciej niż paracetamol łagodzi taki nagły i bardzo nasilony ból.

  2. Odnośnie Ibuprofenu.Zasada jest prosta .Najmłodszym dzieciom podawałam zawsze Ibuprofen w postaci syropku,kropli lub czopków.Czopki jednak wybierałam w momencie gdy któreś wymiotowało.Sprawdzony u mnie jest również Milifen,który działa przeciwbólowo jak i przeciwgorączkowo i nigdy dzieci nie miały po nim problemów mam na myśli np.bóle brzucha czy nudności.

  3. Ibuprofen na ból i gorączkę jest bardzo skuteczny, dlatego jak moje dziecko ma gorączkę czy jak przechodziło bolesne ząbkowanie, to dawałam mu ibufen. Szybko pomagał, a plusem jest to, że nie zawiera cukru ani barwników.

  4. Też się przekonałam niedawno, że ibuprofen zdecydowanie szybciej działa na gorączkę niż inne tego typu leki. Dlatego jak by coś, to mam w domu ibufen.

  5. Ibufenem ostatnio kurowałam swojego malucha jak miał zapalenie ucha. Lek działał zarówno na gorączkę, jak i na ból, a także przeciwzapalnie.

  6. Witam
    Czy może Pani wyjaśnić przyczynę w wyniku której nie można stosować ibuprofenu u dzieci po biegunce?
    Pozdrawiam

    • Ibuprofen, jako lek zaliczany do tzw. NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) hamuje tzw. prostaglandyny, czyli czynniki naturalnie występujące w naszym organizmie. Odpowiedzialne są stan zapalny, ale mają też szereg pozytywnych funkcji. Jedną z nich jest wpływ na nerki. Zahamowanie ich produkcji przez ibuprofen może skutkować zmniejszonym przepływem nerkowym. W przypadku osób starszych czy odwodnionych (np. w przypadku biegunki) może prowadzić to niewydolności nerek.

      Z tego też względu dzieciom (które na odwodnienia są szczególnie wrażliwe) zaleca się podawać paracetamol, zamiast ibuprofenu.

  7. Dla mnie ibufen to lek wielozadaniowy. Sprawdził się na ból przy ząbkowaniu, świetnie zbija nawet wysoką gorączkę, i pomógł jak synek miał zapalenie uszu, bo działa też przeciwzapalnie. Wybieram syropek, bo ma fajny smak i nie zawiera cukru ani sztucznych barwników.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *